Προφίλ

Η ΑΝΙΜΑ – Σύλλογος Προστασίας Άγριας Ζωής είναι σωματείο και ιδρύθηκε το 2005, από ανθρώπους με πολύχρονη εμπειρία στην περίθαλψη άγριων ζώων στην Ελλάδα, καθώς και από κτηνιάτρους, βιολόγους, δασολόγους και φίλους της φύσης και της άγριας ζωής. Συνεργάζεται με ειδικούς επιστήμονες που αποτελούν την Επιστημονική Επιτροπή του φορέα.

Κύρια δραστηριότητα  της ΑΝΙΜΑ είναι η περίθαλψη και επανένταξη άγριων ζώων στο φυσικό τους περιβάλλον. Με δεδομένο ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει κρατικός φορέας που να ασχολείται με το αντικείμενο αυτό, η ΑΝΙΜΑ, μαζί με τις υπόλοιπες οργανώσεις που ασχολούνται με την περίθαλψη άγριων ζώων, έρχεται να καλύψει μια βασική ανάγκη για την προστασία και διατήρηση της άγριας ζωής στη χώρα.

Παραλαμβάνοντας άγρια ζώα από όλη την Ελλάδα, περιθάλπει σε ετήσια βάση πάνω από 6.000 πουλιά, θηλαστικά και ερπετά. Μεταξύ των ζώων αυτών συγκαταλέγονται και πολλά σπάνια και απειλούμενα με εξαφάνιση άγρια ζώα.

Περίθαλψη

Η ΑΝΙΜΑ  συνεργάζεται σταθερά με κτηνιάτρους, και στο προσωπικό της περιλαμβάνεται μόνιμος εξειδικευμένος κτηνίατρος. Σε πλήρως εξοπλισμένο ιατρείο πραγματοποιούνται οι ακτινογραφίες, οι διαγνωστικές εξετάσεις και  οι χειρουργικές επεμβάσεις. Επι κεφαλής της Επιστημονικής Επιτροπής της ΑΝΙΜΑ είναι η Δρ Αναστασία Κομνηνού, Αν. Καθηγήτρια Χειρουργικής-Ιατρικής Εξωτικών και Αγρίων Ζώων του Τμήματος Κτηνιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ.


Η νοσηλεία γίνεται από το έμπειρο προσωπικό της ΑΝΙΜΑ, που έχει λάβει ειδική εκπαίδευση για τη διαχείριση και νοσηλεία άγριων ζώων, και με την συνδρομή των επίσης εκπαιδευμένων εθελοντών.

Το Κέντρο Περίθαλψης Αγριω Ζώων της ΑΝΙΜΑ βρίσκεται στην τοποθεσία Ολυμπος Καλυβίων του Δήμου Σαρωνικού, έχει αδειοδοτηθεί με την υπ αριθμ. 5434/1692/17-5-2023 απόφαση του ΥΠΕΝ.

Επανένταξη

Η επανένταξη των ζώων στην άγρια φύση είναι μια διαδικασία εξ ίσου απαιτητική με την  αποθεραπεία τους ή την ανατροφή τους,  όταν πρόκειται για νεοσσούς.
Η ΑΝΙΜΑ διαθέτει δικούς της χώρους, αλλά και συνεργάζεται με άλλους φορείς για την επανένταξη των αποθεραπευμένων άγριων ζώων. Πιο συγκεκριμένα:

  • διαθέτει χώρο επανένταξης για αρπακτικά στα Καλύβια Αττικής

  • συνεργάζεται με την Αλκυόνη (Κέντρο Περίθαλψης Αγριων Ζώων στην Πάρο) για τη φιλοξενία μεγαλόσωμων υδρόβιων πουλιών, όπως πελεκάνοι, και άλλων ειδών για τα οποία η Αλκυόνη διαθέτει κατάλληλους χώρους φιλοξενείας.

Για την επανένταξη νεοσσών άγριων πουλιών η ΑΝΙΜΑ έχει αναλάβει μια σειρά πρωτοβουλιών που περιλαμβάνουν:

  • συνεργασία με βιοκαλλιεργητές για τη σταδιακή επανένταξη νεοσσών νυκτόβιων αρπακτικών, τα οποία λειτουργούν στη συνέχεια ως φυσικοί θηρευτές των τρωκτικών,

  • την αναδοχή νεοσσών νυκτόβιων αρπακτικών από μη επανεντάξιμα – ανάπηρα θηλυκά,

  • την υιοθέτηση νεοσσών  Κιρκινεζιών από οικογένειες Κιρκινεζιών με μικρό αριθμό νεοσσών σε αποικίες του θεσσαλικού κάμπου σε συνεργασία με το πρόγραμμα LIFE για το Κιρκινέζι

  • την εκγύμναση αρπακτικών κάποιες μέρες πριν από την απελευθέρωση σε συνεργασία με έμπειρους γερακάρηδες

Απελευθέρωση

Στο τελικό στάδιο της απελευθέρωσης η ΑΝΙΜΑ συνεργάζεται με πληθώρα φορέων για την απελευθέρωση των άγριων ζώων σε κατάλληλους βιοτόπους σε όλη την Ελλάδα. Πριν από την απελευθέρωση των άγριων πουλιών όποτε απαιτείται προχωράει σε συνεργασία με ειδικούς στην

  • Δακτυλίωση των πουλιών (Ελληνικό Κέντρο Δακτυλιώσεων, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης)

  • Λήψη μορφομετρικών στοιχείων και δειγμάτων αίματος/φτερών για ερευνητικούς σκοπούς

Διασώσεις

Η ΑΝΙΜΑ πραγματοποιεί διασώσεις όποτε απαιτείται. Οι συνηθέστερες περιπτώσεις διασώσεων περιλαμβάνουν:

  • Περιστατικά τραυματισμένων ελαφιών περιμετρικά της Πάρνηθας, σε συνεργασία συνήθως με το Δασαρχείο Πάρνηθας

  • Απεγκλωβισμό/περισυλλογή φιδιών στον αστικό ιστό, σε συνεργασία με την Άμεση Δράση και την Πυροσβεστική

  • Απεγκλωβισμό και περισυλλογή άγριων ζώων από κτήρια, δρόμους ταχείας κυκλοφορίας κλπ.

  • Προστασία νεοσσών που κινδυνεύουν με πτώση από φωλιές σε κτήρια, π.χ. βραχοκιρκίνεζα

  • Διοργάνωση αποστολών διάσωσης σε περιοχές όπου έχουν πληγεί από φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές, συχνά σε συνεργασία με άλλους φορείς και με τη συμετοχή εκπαιδευμένων εθελοντών και του κτηνιάτρου της ΑΝΙΜΑ.. 


Παροχή συμβουλών και εκπαίδευση

Η ΑΝΙΜΑ λαμβάνει μεγάλο αριθμό τηλεφωνημάτων και μηνυμάτων καθημερινά .  Μια από τις βασικές της δραστηριότητες είναι η παροχή συμβουλών σε πολίτες και φορείς  για περιπτώσεις τραυματισμένων/ορφανών άγριων ζώων, ενώ αναλαμβάνει και την εκπαίδευση ομάδων και φορέων . Επιπλέον, ενημερώνει από τα μέσα που διαθέτει  για την σωστή συμπεριφορά και αντιμετώπιση περιστατικών τραυματισμένων και νεοσσών-νεογνών άγριων ζώων

  • Παρέχει συμβουλές για την παροχή πρώτων βοηθειών πριν από την αποστολή των άγριων ζώων σε αυτήν

  • Καθοδηγεί πολίτες και φορείς σε περιπτώσεις εντοπισμού νεοσσών που μπορούν να επιστρέψουν στη φωλιά τους ή να συνεχίσουν να ανατρέφονται από τους γονείς τους

  • Εκπαιδεύει φορείς και ομάδες πολιτών στην περίθαλψη άγριων ζώων, αλλά και σε εξειδικευμένα θέματα, π.χ. εκπαίδευση αναγνώρισης και χειρισμού ερπετών από Πυροσβεστική

  • Εκπαιδεύει εθελοντές και πολίτες στην παροχή πρώτων βοηθειών σε άγρια ζώα

Η ΑΝΙΜΑ υποστηρίζει φορείς που επιθυμούν να δημιουργήσουν σταθμό πρώτων βοηθειών στην περιοχή τους και να συνεργαστούν μαζί της. 

Η ΑΝΙΜΑ έχει πραγματοποιήσει προγράμματα για τη δημιουργία εθνικού δικτύου εθελοντών για την περίθαλψη άγριων ζώων

Περιστατικά πετρελαιοκηλίδων

Η ΑΝΙΜΑ διαθέτει πιστοποιημένο εκπαιδευτή εθελοντών και εθελοντικών ομάδων στην απόκριση σε περιστατικά πετρελαιοκηλίδας, σε θέματα οργάνωσης εθελοντικών ομάδων, εκτίμησης κατάστασης ακτών, μεθόδους καθαρισμού ακτών, καθώς και σε θέματα σύλληψης και παροχής πρώτων βοηθειών σε πετρελαιωμένη άγρια πανίδα. Η εκπαίδευση έχει πραγματοποιήθηκε από τους κορυφαίους στον τομέα της αντιμετώπισης περιστατικών πετρελαιοκηλίδων φορέων στην Ευρώπη και τη Μεσόγειο: REMPEC, Cedre και Sea Alarm.

Παρεμβάσεις για τη φύση – Δελτία Τύπου

Η ΑΝΙΜΑ συμμετέχει στην έκδοση Δελτίων Τύπου, σε συνεργασία με άλλες περιβαλλοντικές ΜΚΟ, για θέματα που άπτονται της προστασίας και διατήρησης της φύσης και των άγριων ζώων.

Αντιμετώπιση απειλών για την άγρια ζωή

Η ΑΝΙΜΑ συμμετέχει ενεργά στην πραγματοποίηση δράσεων και στην κινητοποίηση φορέων για την προστασία της άγριας ζωής. Πιο συγκεκριμένα:

  • Παραλαμβάνει και φροντίζει, μέχρι την πλήρη αποκατάστασή τους, άγρια πουλιά που κατάσχονται κατά τις επιχειρήσεις Δασαρχείων και Ομοσπονδιακής Θηροφυλακής από τους παράνομους εμπόρους άγριας ζωής.

  • Συμβάλει στην αντιμετώπιση περιστατικών ηλεκτροπληξίας άγριων πουλιών στο εθνικό δίκτυο μεταφοράς ρεύματος μέσα από την επικοινωνία με τη ΔΕΗ, για την τοποθέτηση βάσεων για φωλιές πελαργών ή επισκευή τους, όπου απαιτείται, και για τη μόνωση τμημάτων του δικτύου που αποδεδειγμένα δημιουργούν πρόβλημα στα πουλιά( όπως τη μόνωση τμήματος της γραμμής μεταφοράς ρεύματος στο Σούνιο Αττικής, μετά το περιστατικό μαζικής θανάτωσης πελαργών )

  • Συμβάλει στην αντιμετώπιση περιστατικών προσκρούσεων πουλιών σε τζάμια σε μεγάλες υποδομές και κτίρια, μέσα από την παροχή συμβουλών στους φορείς που απευθύνονται σε αυτήν.

Η ΑΝΙΜΑ έχει ξεκινήσει το πρόγραμμα «Παρατηρώ» με στόχο τη σε βάθος χρόνου συλλογή χωρικών δεδομένων εντοπισμού τραυματισμένων ή νεκρών ζώων για τον εντοπισμό υποδομών ή άλλων παραγόντων που έχουν ως αποτέλεσμα την άμεση θανάτωση ή τραυματισμό άγριων ζώων. Ευελπιστεί στο μέλλον τα στοιχεία αυτά να μπορέσουν να αξιοποιηθούν για την αντιμετώπιση απειλών σε τοπικό επίπεδο.

Έρευνα

Η περίθαλψη άγριων ζώων από όλη την Ελλάδα που περιλαμβάνει πάνω από 160 διαφορετικά είδη πτηνών, θηλαστικών και ερπετών/αμφιβίων κάθε χρόνο παρέχει πολλές δυνατότητες για συλλογή πρωτογενών στοιχείων/δειγμάτων που σε διαφορετική περίπτωση θα ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να συλλεχθούν. Πολλά από τα είδη αυτά προστατεύονται από την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία ή/και είναι απειλούμενα.

Συγκεκριμένα, οι ερευνητικοί τομείς στους οποίους συμβάλει η ΑΝΙΜΑ:

1.Συλλογή στατιστικών στοιχείων

Η ΑΝΙΜΑ συλλέγει συστηματικά στοιχεία για τις αιτίες εισαγωγής άγριων ζώων από το 2011; αυτό σε συνδυασμό με τον μεγάλο αριθμό ζώων που παραλαμβάνει της επιτρέπει να Εξάγει στατιστικά στοιχεία σε σχέση με το θέμα αυτό. Τα στατιστικά από την περίθαλψη και τα είδη μπορείτε να τα δείτε εδώ .

Τα στατιστικά  δεδομένα δεκαπέντε χρόνων της ΑΝΙΜΑ αναλύονται και παρουσιάζονται σε άρθεο που δημοσιεύτηκε το 2023 στο Jurnal for Nature Concervation. 

2.Συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα/δράσεις

Συνεργάζεται με επιστημονικούς φορείς υποστηρίζοντας τις ερευνητικές τους δραστηριότητες κύρια μέσα από τη συλλογή και αποστολή δειγμάτων φτερών/ιστών/αίματος για γενετικές αναλύσεις και έρευνα παθογόνων οργανισμών, τη συμμετοχή σε τοποθέτηση πομπών, tag, δακτυλιδιών σε πουλιά ειδών ενδιαφέροντος κ.α. Κύριοι συνεργαζόμενοι φορείς της ΑΝΙΜΑ στον τομέα αυτό είναι:

  • Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης (ΜΦΙΚ), Πανεπιστήμιο Κρήτης
  • Τμήμα Κτηνιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
  • Ελληνικό Κέντρο Δακτυλίωσης (ΕΚΔ)
  • Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία (ΕΟΕ)
  • WWF Ελλάς
  • Πανεπιστήμιο Λωζάνης, Ελβετία

Ενδεικτικά κάποιες ερευνητικές δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχει σε εθελοντική βάση η ΑΝΙΜΑ:

  • Τοποθέτηση πομπών, tag και δαχτυλιδιών για παρακολούθηση μετακινήσεων πουλιών
  • Ιστολογικές γενετικές αναλύσεις πουλιών
  • Αναλύσεις δειγμάτων δηλητηριασμένων ζώων
  • Γενετικές αναλύσεις και άλλες αναλύσεις για απειλούμενα είδη
  • Μελέτη για την παρουσία χλαμυδίων σε ιστούς πτηνών

3.Επιστημονική  έρευνα

Η ΑΝΙΜΑ έχει επενδύσει ιδιαίτερα στον τομέα της επιστημονικής έρευνας όσον αφορά στα αίτια νοσηρότητας και θνητότητας της άγριας ζωής. Πραγματοποιείται πληθώρα εργαστηριακών αναλύσεων και τα αποτελέσματα που προκύπτουν έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. 

Επιστήμη των πολιτών

Η ΑΝΙΜΑ από το 2014 υλοποιεί πρόγραμμα επιστήμης των πολιτών (citizen science) για τη συλλογή στοιχείων από πολίτες για περιστατικά τραυματισμένων και νεκρών άγριων ζώων σε όλη την Ελλάδα. Μέσα από τη λειτουργία του προγράμματος αυτού έχουν συλλεχθεί και συλλέγονται σημαντικά στοιχεία για τα αίτια άμεσης θανάτωσης/τραυματισμού άγριων ζώων στην Ελλάδα.

Παρουσιάσεις/άρθρα

Η ΑΝΙΜΑ μέσα από την αξιοποίηση των στοιχείων που συλλέγονται στη βάση δεδομένων της, αλλά και μέσω του προγράμματος επιστήμης των πολιτών έχει πραγματοποιήσει επιστημονικές αναρτήσεις που σχετίζονται κύρια με τα αίτια εισαγωγής άγριων ζώων προς περίθαλψη. Παράλληλα, έχει συμμετάσχει στην συγγραφή επιστημονικων αρθρων.

Παρουσιάσεις/αναρτήσεις σε συνέδρια
 
Επιστημονικά άρθρα
  • Bounas A., Ganoti M., Giannakaki E., Akrivos A., Vavylis D., Zorrilla I., Saravia V., 2016. First confirmed case of lead poisoning in the endangered Egyptian Vulture (Neophron percnopterus) in the Balkans, Vulture News 70
Παροχή στοιχείων
  • Burri R., Antoniazza S., Gaigher A., Ducrest A.L., Simon C., European Barn Owl Network, Fumagalli L., Goudet J., Roulin A., 2016.The genetic basis of color-related local adaptation in a ring-like colonization around the Mediterranean. Evolution, 70(1):140-53.
Πρακτική άσκηση

Η ANIMA υποστηρίζει την πρακτική άσκηση φοιτητών του τμήματος Βιολογίας ΕΚΠΑ από το 2015, καθώς και φοιτητών του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, του Πανεπιστημίου Αιγαίου και της Κτηνιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ.

Συνεργαζόμενοι φορείς
  • Αλκυόνη
  • Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης
  • Τμήμα Κτηνιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
  • Δασαρχεία
  • Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών
  • WWF
  • Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
  • Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών
  • Ελληνικό Κέντρο Δακτυλιώσεων
  • Δ΄ Κυνηγετική Ομοσπονδία
  • Δήμος Άνδρο6