Βρήκατε ένα τραυματισμένο - πληγωμένο - εξαντλημένο άγριο ζώο σε οποιαδήποτε περιοχή της Ελλάδας; Επικοινωνήστε μαζί μας και θα σας φέρουμε σε επαφή με τον πλησιέστερο συνεργάτη μας, ώστε η αποστολή του στην ΑΝΙΜΑ να γίνει με ταχύτητα και ασφάλεια.
Βρείτε γρήγορα ένα χαρτόκουτο, στρώστε το με εφημερίδες ή χαρτί κουζίνας και ανοίξτε του μικρές τρύπες. Το μέγεθος του χαρτόκουτου πρέπει να είναι τέτοιο ώστε το πουλί να μπορεί να σταθεί όρθιο αλλά να μη μπορεί να κάνει περιττές κινήσεις. Πιάστε το πουλί με ένα πανί αποφεύγοντας ράμφος και νύχια αν είναι αρπακτικό, μύτη αν είναι ερωδιός ή γλάρος. Τοποθετήστε το μέσα στο κουτί αφού του δώσετε προσεκτικά λίγο νερό σε φυσική θερμοκρασία. Αφήστε το κουτί στο πιο ήσυχο μέρος του σπιτιού, ζεστό αν είναι χειμώνας και δροσερό αν είναι καλοκαίρι.
ΚΑΛΕΣΤΕ ΑΜΕΣΑ ΤΗΝ ΑΝΙΜΑ!
Την Άνοιξη και στις αρχές του Καλοκαιριού είναι πολύ πιθανό να βρούμε νεοσσούς που φαίνονται εγκαταλελειμμένοι και να θελήσουμε να τους βοηθήσουμε.
Προσοχή όμως!
Δεν χρειάζονται όλα τα μωρά τη βοήθειά μας! Συχνά οι γονείς είναι κάπου γύρω και το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να βάλουμε το μωρό κάπου ψηλά και να το αφήσουμε ήσυχο.
Για να είμαστε σίγουροι, στέλνουμε μια φωτογραφία σε Κέντρο Περίθαλψης και αναμένουμε οδηγίες.
Για τις περιπτώσεις που θα χρειαστεί να παρέμβουμε, οι παρακάτω πληροφορίες είναι χρήσιμες.
Οι σωστές οδηγίες σώζουν ζωές!
Και δεν ξεχνάμε: ο σκοπός είναι πάντα να ξαναγυρίσει το άγριο πλάσμα στο φυσικό του χώρο, να επανενταχθεί δηλαδή στην άγρια φύση. Αν κρατήσουμε το ζωάκι περισσότερο από όσο χρειάζεται, η επανένταξή του θα καταστεί αδύνατη και στις περισσότερες περιπτώσεις θα έχει κακό τέλος.
Σε κάθε περίπτωση, η επικοινωνία με την ΑΝΙΜΑ είναι σημαντική.
Αν βρούμε ένα νεοσσό
Προσοχή: οι οδηγίες αυτές είναι χρήσιμες μόνο μέχρι να μιλήσουμε με εκπρόσωπο Κέντρου Περίθαλψης.
Νεοσσοί αρπακτικών
Αν πρόκειται για νεοσσούς νυκτοβίων (κουκουβάγιες κλπ) πρέπει να εξαντλείται η περίπτωση να βρεθούν οι γονείς τους. Αυτό πρέπει να γίνεται διότι, συνήθως, δεν πρόκειται για εγκαταλελειμμένα μωρά αλλά απλώς για «άτακτα» που απομακρύνονται πρόωρα από τη φωλιά. Τις περισσότερες φορές οι γονείς είναι κάπου γύρω.
Αν έχουμε βρει ένα τέτοιο μωρό επιλέγουμε ένα αρκετά ψηλό σημείο σε κτίριο ή δένδρο, και να το τοποθετούμε σε μια φυσική ή τεχνητή φωλιά (τρύπα στο δέντρο ή στον τοίχο ή κουτί με τρύπα ή καλάθι). Μετά παρακολουθούμε το σούρουπο αν επισκέπτονται το μωρό οι γονείς του. Τις περισσότερες φορές αυτή η μέθοδος πετυχαίνει. Φυσικά προϋποθέτει ότι θέλουμε να ασχοληθούμε.
Γενικά όλοι οι νεοσσοί αρπακτικών πρέπει να ταΐζονται μόνο με ωμό κοτόπουλο και όχι με κιμά ή άλλο κόκκινο κρέας. Μετά από μια- δυο μέρες χρειάζονται υποχρεωτικά συμπληρώματα (ασβέστιο κλπ.) αλλιώς καταρρέει ο σκελετός τους, για αυτό και απευθυνόμαστε σε ένα Κέντρο Περίθαλψης. Είναι και ο μόνος τρόπος να έχει το πουλί πιθανότητες επανένταξης.
Χελιδόνια – Σταχτάρες
Η σωστή τροφή είναι κατεψυγμένα έντομα ή σκουλήκια mealworms, που πωλούνται από εξειδικευμένα pet shop και δεν είναι εύκολο πάντα να βρεθούν σε επαρχιακές πόλεις. Tα mealworms από μόνα τους πάντως δεν είναι επαρκή.
Τα πουλιά αυτά σχεδόν ποτέ δεν τρώνε μόνα τους. Πρέπει να βάζουμε την τροφή στο στόμα τους.
Μια τροφή συμβατή με το είδος, μέχρι να βρεθεί η ειδική ή μέχρι να σταλεί σε Κέντρο Περίθαλψης το πουλάκι, είναι η ξηρά τροφή αναπτύξεως για μωρά γατάκια με βάση το κοτόπουλο, η οποία πρέπει να βραχεί λίγη ώρα για να μαλακώσει. Εναλλακτικά μπορούμε να τα ταΐζουμε μερικές φορές με ασπράδι βρασμένου αυγού ή κομματάκια ωμό κοτόπουλο. Οι σταχτάρες (πετροχελίδονα) είναι σχετικά εύκολες στην ανατροφή και μπορεί ένας ιδιώτης, που κατοικεί μακριά από τα Κέντρα Περίθαλψης, να αντεπεξέλθει με σχετική πάντα επιτυχία στη διαδικασία και με συνεχή επικοινωνία με ειδικούς, εφόσον φυσικά το θέλει, και προμηθευτεί τη σωστή τροφή. Είναι απαραίτητο να μη χαλάσουν τα φτερά τους και να μη λερώνονται, οπότε πρέπει να κρατούνται σε χαρτόκουτο με συνεχώς καθαρό υπόστρωμα (χαρτί κουζίνας, πετσέτα κλπ.). Όταν οι φτερούγες σε κλειστή στάση ξεπερνούν τουλάχιστον κατά ένα εκατοστό την ουρά, το πουλί μπορεί να απελευθερωθεί. Για την απελευθέρωση διαλέγουμε έναν ανοιχτό χώρο χωρίς καλώδια ΔΕΗ και μακριά από αυτοκινητόδρομο και δίνουμε μια μικρή ώθηση για να πετάξει το πουλάκι στον αέρα. Προσοχή: Σε περίπτωση που κατά την ανατροφή αντιληφθούμε ότι το πουλάκι σταματάει να τρώει με όρεξη και έχει κάποια σάλια στο στόμα πρέπει να επικοινωνήσουμε επειγόντως με την ΑΝΙΜΑ.
Τα χελιδονάκια παρουσιάζουν πρόβλημα στην επανένταξη γιατί είναι πιο εξαρτημένα από τους γονείς απ’ ότι οι σταχτάρες. Όταν φτάσουν σε ένα ικανοποιητικό μέγεθος και διαπιστωθεί ότι πετούν, πρέπει να βρεθεί μια περιοχή με χελιδόνια του ίδιου είδους και να ελευθερωθεί το πουλάκι στη φάση που τα μωρά των φωλιών έχουν αρχίσει τα πρώτα πετάγματα και διδάσκονται από τους γονείς να κυνηγούν. Έτσι έχουν κάποιες πιθανότητες να μιμηθούν κι αυτά τα άλλα άτομα του είδους τους. Σε κάθε περίπτωση κάνουμε κάθε προσπάθεια να τα στείλουμε σε Κέντρο Περίθαλψης.
Σπουργίτια και λοιπά σποροφάγα
Και γι αυτά ισχύει ότι, για να έχουν πιθανότητες επανένταξης, πρέπει να στέλνονται σε Κέντρο Περίθαλψης. Μέχρι να μπορέσουμε να τα στείλουμε, πρέπει να ταϊστούν
Στο εμπόριο κυκλοφορούν, στα μεγάλα pet shop, σκευάσματα σε μορφή σκόνης για ανατροφή σποροφάγων πουλιών, που με νερό γίνονται κρέμα και με αυτά μπορεί κανείς να ταΐσει το πουλάκι χρησιμοποιώντας σύριγγα. Εναλλακτική τροφή το ασπράδι βραστού σφιχτού αυγού. Όταν το μέγεθος και το σχήμα τους φτάσει να είναι παρόμοιο με των ενηλίκων, τα απελευθερώνουμε σε μέρος που μαζεύονται πολλά σπουργίτια, κατά προτίμηση μακριά από γάτες.
Κοτσυφάκια
Μέχρι να σταλεί το κοτσυφάκι στο Κέντρο Περίθαλψης, μπορούμε να ταΐζουμε εναλλάξ με έντομα, ξηρά τροφή αναπτύξεως για γατάκια, αυγό, κομματάκια κοτόπουλο.
Δεκαοχτουράκια – Περιστεράκια
Μεγαλώνουν μια χαρά με κρέμα για ανατροφή νεοσσών ανακατεμένη με ρυζάλευρο χωρίς γάλα). Πρέπει να γεμίζει 3-4 φορές τη μέρα ο πρόλοβός τους με κρέμα.
Εντομοφάγα (Παπαδίτσες, Τσαλαπετεινάκια κλπ)
Γενικώς όλα τα εντομοφάγα μωρά ταΐζονται με έντομα και εναλλακτικά με ξηρά τροφή για μωρά γατάκια και αυγό βραστό. Αυτές οι κατηγορίες νεοσσών καλό είναι να αποστέλλονται οπωσδήποτε σε Κέντρο Περίθαλψης, γιατί η επανένταξή τους είναι δύσκολη.
Καρακαξάκια – Κουρουνάκια – Κισσάκια
Ξηρά τροφή αναπτύξεως αλλά και κονσέρβες για γατάκια-σκυλάκια, ωμό κοτόπουλο, αυγά κλπ.
Συχνότητα Ταϊσμάτων
- Όταν οι νεοσσοί έχουν κλειστά μάτια: κάθε 20-30 λεπτά της ώρας από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου
- Όταν ανοίγουν τα μάτια και στηρίζονται στους ταρσούς: κάθε 30-40 λεπτά από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου
- Όταν σηκώνονται όρθια: κάθε 40-60 λεπτά από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου
- Όταν αρχίζουν και πηδούν γύρω από τη «φωλιά»: κάθε 1.30-2 ώρες από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Θερμοκρασία
Πολύ σημαντικό είναι να κρατάμε σταθερή τη θερμοκρασία στη “φωλιά” των μικρών. Η ιδανική θερμοκρασία είναι 25-30 βαθμοί Κελσίου. Αυτό μπορούμε να το πετύχουμε με ένα πορτατίφ και ένα θερμόμετρο εξωτερικού χώρου, για να αποφύγουμε την υπερθέρμανση.
Φωλιά
Αποφεύγουμε κλουβιά, γιατί εύκολα καταστρέφονται τα φτερά, προτιμούμε χαρτόκουτα και καλάθια, με απορροφητικό υπόστρωμα. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε άμμο για γάτες, εφημερίδες, χαρτί κουζίνας και ξερά χορταράκια (βολεύουν αυτά που πωλούνται για τα κουνελάκια-pet).
Οι αλεπούδες και τα κουνάβια δαγκώνουν άσχημα. Αποφύγετε πάση θυσία τα δόντια τους. Οι σκαντζόχοιροι είναι λιγότερο επικίνδυνοι. Ρίξτε πάνω στο ζώο ένα χοντρό πανί, σακάκι ή κουβέρτα. Αν είναι αρκετά ζωηρό, το χαρτόκουτο δεν είναι κατάλληλο. Βρείτε ένα κλουβί μεταφοράς γάτας ή σκύλου ή δύο πλαστικά «καφάσια του μπακάλη» που θα τα τοποθετήσετε το ένα πάνω από το άλλο. Για περισσότερα, τηλεφωνήστε μας.
Βρήκατε ένα νεογνό (μωρό θηλαστικό);
Ελαφάκια και ζαρκαδάκια
Εάν βρείτε ένα μωρό ελάφι/ζαρκάδι να κάθεται κουλουριασμένο, και ήσυχο, αφήστε το ήσυχο. Η μητέρα του είναι κάπου κοντά.
Πότε ένα τέτοιο ζώο χρειάζεται τη βοήθειά μας;
- Όταν το δούμε ξαπλωμένο, με τα πόδια και τον λαιμό τεντωμένα, μακριά από το σώμα του.
- Όταν τρέχει πανικόβλητο και φωνάζοντας, για περισσότερο από 1 ώρα.
- Όταν έχει δεχτεί επίθεση, ή φέρει εμφανή, εκτεταμένα τραύματα.
Σε κάθε περίπτωση, δεν προβαίνουμε σε καμία ενέργεια, αν δεν έχουμε επικοινωνήσει με κάποιο επίσημο κέντρο περίθαλψης άγριων ζώων. Δε βρίσκουμε πληροφορίες στο διαδίκτυο και δε δίνουμε τροφή ή γάλα, ούτε προσπαθούμε να το μεγαλώσουμε μόνοι μας, καθώς οποιοδήποτε λάθος μπορεί να προκαλέσει μόνιμα προβλήματα ή/και τον θάνατο του ζώου. Σημειώστε κάπου το ακριβές σημείο που βρέθηκε, μήπως γίνει εφικτή η επανένωση με τη μητέρα του.
Νυχτεριδάκια
Τα μωρά νυχτερίδες θα τα βρείτε κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Αν βρείτε νυχτερίδα σε οποιαδήποτε άλλη περίοδο του χρόνου, τότε πρόκειται για νεαρό ή ενήλικο άτομο. Αν έχετε τη δυνατότητα, στέλνετε φωτογραφία του ζώου σε κάποιο επίσημο κέντρο περίθαλψης άγριων ζώων για να σας πουν αν είναι μωρό ή όχι.
Μαζέψτε το νυχτεριδάκι με ένα πανάκι ή φορώντας γάντια, και τοποθετήστε το σε ένα κουτάκι στρωμένο με χαρτί κουζίνας και αφού έχετε ανοίξει πολύ μικρές τρυπούλες στο καπάκι. και βάλτε μέσα μία πετσετούλα τσαλακωμένη, για να μπορεί να κρυφτεί στις πτυχώσεις.
Σε κάθε περίπτωση, δεν προβαίνουμε σε καμία άλλη ενέργεια, αν δεν έχουμε επικοινωνήσει με κάποιο επίσημο κέντρο περίθαλψης άγριων ζώων. Δε βρίσκουμε πληροφορίες στο διαδίκτυο και δε δίνουμε τροφή ή γάλα, ούτε προσπαθούμε να το μεγαλώσουμε μόνοι μας, καθώς οποιοδήποτε λάθος μπορεί να προκαλέσει μόνιμα προβλήματα ή/και τον θάνατο του ζώου. Σημειώστε κάπου το ακριβές σημείο που βρέθηκε, μήπως γίνει εφικτή η επανένωση με τη μητέρα του.
Λαγουδάκια/αγριοκουνελάκια
Εάν βρείτε ένα μωρό λαγό/αγριοκούνελο να κάθεται κάτω από χόρτα κουλουριασμένο, και ήρεμο, αφήστε το ήσυχο. Η μητέρα του είναι κάπου κοντά. Συνήθως θα βρείτε πολλά μαζί, γιατί η μαμά τους τα αφήνει στην προστατευμένη φωλιά τους για αρκετή ώρα.
Πότε ένα τέτοιο ζώο χρειάζεται τη βοήθειά μας;
- Όταν το δούμε ξαπλωμένο στο πλάι, με τα πόδια και τον λαιμό τεντωμένα, μακριά από το σώμα του.
- Όταν η μητέρα δεν έχει επισκεφτεί την φωλιά για περισσότερο από 24 ώρες.
- Όταν έχει δεχτεί επίθεση, ή φέρει εμφανή, εκτεταμένα τραύματα.
Σε κάθε περίπτωση, δεν προβαίνουμε σε καμία ενέργεια, αν δεν έχουμε επικοινωνήσει με κάποιο επίσημο κέντρο περίθαλψης άγριων ζώων. Δε βρίσκουμε πληροφορίες στο διαδίκτυο και δε δίνουμε τροφή ή γάλα, ούτε προσπαθούμε να το μεγαλώσουμε μόνοι μας, καθώς οποιοδήποτε λάθος μπορεί να προκαλέσει μόνιμα προβλήματα ή/και τον θάνατο του ζώου. Σημειώστε κάπου το ακριβές σημείο που βρέθηκε, μήπως γίνει εφικτή η επανένωση με τη μητέρα του.
Σκαντζοχοιράκια
Αν δείτε ένα ή περισσότερα σκαντζοχοιράκια να είναι ενεργά κατά τη διάρκεια της ημέρας, δεν είναι απαραίτητα σε κίνδυνο. Οι γονείς είναι κάπου κοντά.
Πότε ένα σκαντζοχοιράκι χρειάζεται τη βοήθειά μας:
- Εάν βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο (π.χ. στη μέση του δρόμου). Με πολλή προσοχή και με κύριο μέλημα τη δική σας ασφάλεια, το μεταφέρετε στο πλησιέστερο ασφαλές μέρος. Φοράτε χοντρά γάντια, και μην το φέρνετε σε επαφή με άλλα ζώα.
- Εάν είναι μεγαλύτερο από ένα μεγάλο μήλο, βάλτε λίγη τροφή γάτας/σκύλου και νερό και αφήστε το να το βρουν οι γονείς του. Αν σε 24 ώρες παραμένει εκεί, καλέστε ένα επίσημο κέντρο περίθαλψης άγριων ζώων.
- Εάν έχει τα μάτια κλειστά ή είναι μικρότερο από ένα μεγάλο μήλο.
- Όταν έχει δεχτεί επίθεση, φέρει εμφανή, εκτεταμένα τραύματα, το περιτριγυρίζουν μύγες, έχει κλειστά μάτια και βγάζει ήχους, όταν είναι κουλουριασμένο μαζί με τα αδελφάκια του σε εμφανές σημείο κατά τη διάρκεια της ημέρας.
- Εάν βρίσκεται δίπλα στη νεκρή μητέρα του.
Σε κάθε περίπτωση, δεν προβαίνουμε σε καμία ενέργεια, αν δεν έχουμε επικοινωνήσει με κάποιο επίσημο κέντρο περίθαλψης άγριων ζώων. Δε βρίσκουμε πληροφορίες στο διαδίκτυο και δε δίνουμε τροφή ή γάλα, ούτε προσπαθούμε να το μεγαλώσουμε μόνοι μας, καθώς οποιοδήποτε λάθος μπορεί να προκαλέσει μόνιμα προβλήματα ή/και τον θάνατο του ζώου. Σημειώστε κάπου το ακριβές σημείο που βρέθηκε, μήπως γίνει εφικτή η επανένωση με τη μητέρα του.
Αλεπουδάκια
Αν δείτε ένα ή περισσότερα αλεπουδάκια να είναι ενεργά κατά τη διάρκεια της ημέρας, δεν είναι απαραίτητα σε κίνδυνο. Οι γονείς είναι κάπου κοντά.
Πότε ένα αλεπουδάκι χρειάζεται τη βοήθειά μας:
- Εάν βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο (π.χ. στη μέση του δρόμου). Με πολλή προσοχή και με κύριο μέλημα τη δική σας ασφάλεια, το μεταφέρετε στο πλησιέστερο ασφαλές μέρος ώστε να το βρουν οι γονείς του. Φοράτε χοντρά γάντια, γιατί δαγκώνουν, και μην το φέρνετε σε επαφή με άλλα ζώα.
- Εάν έχει ανοιχτά μάτια, βάλτε λίγη τροφή γάτας/σκύλου και νερό και αφήστε το να το βρουν οι γονείς του. Αν σε 24 ώρες παραμένει εκεί, καλέστε ένα επίσημο κέντρο περίθαλψης άγριων ζώων.
- Εάν έχει τα μάτια κλειστά.
- Όταν έχει δεχτεί επίθεση, ή φέρει εμφανή, εκτεταμένα τραύματα.
Σε κάθε περίπτωση, δεν προβαίνουμε σε καμία ενέργεια, αν δεν έχουμε επικοινωνήσει με κάποιο επίσημο κέντρο περίθαλψης άγριων ζώων. Δε βρίσκουμε πληροφορίες στο διαδίκτυο και δε δίνουμε τροφή ή γάλα, ούτε προσπαθούμε να το μεγαλώσουμε μόνοι μας, καθώς οποιοδήποτε λάθος μπορεί να προκαλέσει μόνιμα προβλήματα ή/και τον θάνατο του ζώου. Σημειώστε κάπου το ακριβές σημείο που βρέθηκε, μήπως γίνει εφικτή η επανένωση με τη μητέρα του.
Συχνά βρίσκονται χελώνες χτυπημένες από αυτοκίνητα ή γεωργικά μηχανήματα με σπασμένο κέλυφος. Μεταφέρετε προσεκτικά το ζώο για να μην χειροτερέψει το σπάσιμο και τοποθετήστε το σε ένα χαρτόκουτο με πολλές εφημερίδες για πάτο. Αν το τραύμα του είναι λερωμένο με χώματα ή χόρτα μπορείτε να το ξεπλύνετε με λίγο χλιαρό νερό. Μετά καλύψτε το με γάζα ή πανί για να αποφευχθεί η περίπτωση μόλυνσης από μύγες και λοιπά.
Απευθυνθείτε στη συνέχεια στην ΑΝΙΜΑ ή στο πλησιέστερο Κέντρο Περίθαλψης.
Η περίθαλψη των άγριων ζώων συμβάλλει πολλαπλά στη διατήρηση της βιοποικιλότητας:
- Η διάσωση και η επιτυχής επανένταξη των υπό περίθαλψη ζώων, ιδίως στην περίπτωση που πρόκειται για άτομα σπάνιων ειδών ή ειδών σε κίνδυνο, αποτελεί μια άμεση συμβολή στη διατήρηση της πανίδας.
- Από τη διαδικασία περισυλλογής του άγριου ζώου, τον προσδιορισμό των αιτιών που ευθύνονται για το πρόβλημα που παρουσιάζει, τις διαγνωστικές εξετάσεις κ.λπ. συγκεντρώνονται πολύτιμα επιστημονικά στοιχεία και συμπεράσματα που είναι απαραίτητα για την αποτελεσματική προστασία της άγριας ζωής.
- Η δημιουργία δικτύων εθελοντών και συνεργατών σε όλη την επικράτεια συμβάλλει ακόμη περισσότερο στη συγκέντρωση σημαντικών πληροφοριών που αποτελούν εργαλεία για τους επιστήμονες και τις οργανώσεις προστασίας.
- Πολύ σημαντική είναι η ευαισθητοποίηση που επιτυγχάνεται μέσα από τις δράσεις περίθαλψης. Οι άνθρωποι συγκινούνται και κινητοποιούνται όταν η φύση προσωποποιείται σε ένα τραυματισμένο ζώο.
- Τα Κέντρα Περίθαλψης στην Ελλάδα, για πουλιά, ερπετά και μικρά θηλαστικά, είναι τα εξής:
- ANIMA – 210/9510075
- Αλκυόνη – 694.4741.616
- Δράση για την Άγρια Ζωή – 697.9914.852
- Για φώκιες
MOm – 210/522.2888 - Για αρκούδες και λύκους
ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ – 23860/41.500 - Για θαλάσσιες χελώνες
ΑΡΧΕΛΩΝ – 210/894.4444 - Για δελφίνια και φάλαινες
ΑΡΙΩΝ – 694.5644.994
Μερικοί απλοί κανόνες οριοθετούν έναν κώδικα σωστής συμπεριφοράς όταν βρισκόμαστε στη φύση και για την αποφυγή ενόχλησης των ζωντανών οργανισμών που ζουν μέσα σ΄αυτήν.
- Για την προστασία από πυρκαγιές δεν καίμε ξερά χόρτα, κλαδιά ή σκουπίδια. Δεν ανάβουμε υπαίθριες ψησταριές, δεν πετάμε ποτέ αναμμένα τσιγάρα.
- Αν αντιληφθούμε φωτιά στο δάσος τηλεφωνούμε άμεσα στην Πυροσβεστική Υπηρεσία (199) δίνουμε σαφείς πληροφορίες για την τοποθεσία και το σημείο που βρισκόμαστε, προσδιορίζουμε την κατεύθυνση της φωτιάς, περιγράφουμε το είδος βλάστησης που καίγεται.
- Αν το σπίτι μας βρίσκεται κοντά στο δάσος καθαρίζουμε το γύρω χώρο από ξερά χόρτα. Κλαδεύουμε τα δέντρα ύψους μέχρι τριών μέτρων γύρω από αυτό, προμηθευόμαστε κατάλληλους πυροσβεστήρες και σωλήνες νερού. Έτσι θα αποφύγουμε όσο γίνεται να απασχολούμε τους πυροσβέστες σε περίπτωση πυρκαγιάς, ώστε να μπορούν να ασχοληθούν με τη σωτηρία του δάσους.
- Όταν βρισκόμαστε στην εξοχή αποφεύγουμε να δημιουργούμε έντονους θορύβους.
- Δεν πατάμε και δεν κόβουμε μικρά φυτά, δέντρα και λουλούδια.
- Παρατηρούμε τους ζωντανούς οργανισμούς με διακριτικότητα χωρίς να τους βλάπτουμε και χωρίς να τους ενοχλούμε. Δεν πλησιάζουμε ποτέ σε φωλιές για να τις δούμε ή να τις φωτογραφίσουμε.
- Περπατάμε σε μονοπάτια και όταν βγαίνουμε από αυτά δείχνουμε μεγάλη προσοχή στον περιβάλλοντα χώρο.
- Αν είμαστε ορειβάτες ή αναρριχητές, προσέχουμε ιδιαίτερα κατά την αναπαραγωγική περίοδο (Φεβρουάριο έως Ιούνιο). Ενδέχεται στους βράχους να υπάρχουν φωλιές με αυγά ή νεοσσούς.
- Εννοείται ότι η χρήση μηχανών τύπου cross μέσα στο δάσος ή σε έναν υγρότοπο είναι εξαιρετικά επιβλαβής, και λόγω παραγόμενου θορύβου αλλά και γιατί καταστρέφει τα φυτά και φωλιές που ενδεχομένως είναι στο έδαφος. Συνήθως οι «πίστες» αυτού του τύπου δεν είναι νόμιμες.
- Πρόβλημα επίσης μπορεί να αποτελέσουν πτήσεις με «παραπέντε» κατά την αναπαραγωγική περίοδο των πουλιών, όταν γίνονται σε περιοχές που υπάρχουν αποικίες ή και μεμονωμένες φωλιές αρπακτικών.
- Παρόμοια προσοχή, ειδικά κατά την αναπαραγωγική περίοδο, πρέπει να δείχνουμε όταν προσεγγίζουμε με σκάφος απομονωμένες βραχονησίδες. Ενδέχεται σ΄αυτές να φωλιάζουν σπανιότατα πουλιά.
- Δεν αφήνουμε το σκύλο μας ελεύθερο σε ένα δάσος, έναν υγρότοπο ή μια βραχονησίδα κατά την αναπαραγωγική περίοδο των άγριων ζώων.
- Όσο κι αν φαίνεται αυτονόητο δεν πετάμε ποτέ τίποτα στη θάλασσα και την παραλία.
- Στην ιστιοπλοϊα και την πλοήγηση φροντίζουμε να μην ενοχλούμε τα θαλάσσια θηλαστικά αν τα συναντήσουμε. Βοηθάμε στη συγκέντρωση στοιχείων και επιστημονικής πληροφορίας που σχετίζονται με αυτά, τα στέλνουμε στους φορείς που δουλεύουν για την προστασία τους.
- Δεν αγκυροβολούμε ποτέ με σκάφος πάνω στην Ποσειδωνία που αποτελεί καταφύγιο και χώρο αναπαραγωγής για εκατοντάδες θαλάσσιους οργανισμούς.
- Στην ερασιτεχνική αλιεία, σεβόμαστε τη νομοθεσία και δεν ψαρεύουμε ποτέ είδη μικρότερα από το ελάχιστο μέγεθος που επιτρέπεται καθώς και είδη που κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
- Δεν ψαρεύουμε σε λίμνες, όπου μπορεί να διαβιεί ένα από τα μοναδικά ελληνικά ενδημικά είδη του γλυκού νερού.
- ΚΥΑ: Κριτήρια και διαδικασία αναγνώρισης και εποπτείας Κέντρων Περίθαλψης (ΚΕ.Π.Ε.Α.Π.) και Σταθμών Πρώτων Βοηθειών Ειδών της ΆγριαςΠανίδας (Σ.Π.Β.Ε.Α.Π.). ΥΠΕΝ/ΔΔΔ/88658/2929
- Σύμβαση της Βέρνης (Παραρτήματα II & III), “Για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης”.
- Οδηγία 79/409/ΕΟΚ του Συμβουλίου της Ευρώπης της 2ας Απριλίου 1979 για τη διατήρηση των άγριων πουλιών
- Σύμβαση της Βόννης: Απόφαση 82/461/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 24 Ιουνίου 1982 για τη Διατήρηση των Αποδημητικών Ειδών της Άγριας Πανίδας
- Κοινοτική Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992, “Για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας”.
- Προεδρικό Διάταγμα υπ’αριθμόν 67, ΦΕΚ 23/Α/30-1-81, “Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και ελέγχου της έρευνας επ’ αυτών”.
- Σύμβαση CITES, “Για το Διεθνές Εμπόριο των Απειλούμενων με Εξαφάνιση ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας”. Η Σύμβαση CITES (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora) ρυθμίζει το διεθνές εμπόριο ειδών της αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας που απειλούνται με εξαφάνιση. Τα κράτη-μέρη της Σύμβασης, έχουν συμφωνήσει στην τήρηση και εφαρμογή ενιαίων αρχών, κανόνων και συγκεκριμένων διαδικασιών διακίνησης και εμπορίας των ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας, προκειμένου να προστατευθούν σε παγκόσμιο επίπεδο είδη που απειλούνται με εξαφάνιση.